ای مولای کریم! لذتهای دنیا ما را در برگرفته. زبان ما در برابر دنیا الکن است و نمیتوانیم آنرا از خودمان برهانیم. اما میدانیم وقتی شما، رو در روی دنیا میایستادی، چیزهایی در گوشش میخواندی که از خطور تصور احاطه بر روح بزرگت شرمنده میشد. راستی، یکبار از "ضرار بن ضمرهی ضبایی" شنیدم که...
مرصاد به نقل از بولتن نيوز: این روزهای ما پر است از مکتبها و مدعیانی که خود را منجی بشریت دانسته و به زعم خودشان، برای ریز و درشت زندگی، برنامه دارند. اما دیگر حنای هیچ کدامشان برای ما رنگی ندارد و این وسط، ما ماندهایم و زندگیای که در حال رفتن است. ای امیر مومنان عالم، چیزی به ما یاد بده تا چراغ راه ما باشد و از این بلاتکلیفی در بیاییم. هرچند، عمق کلام شما کجا و دو سه خط فرصت ما کجا.
حضرت اميرالمومنين (ع): «پسرم! چهار چیز از من یاد بگیر و چهار چیز به خاطر بسپار که تا به آنها عمل میکنی زیان نمیبینی. همانا ارزشمندترین بینیازی، عقل است. و بزرگترین فقر، بیخردی است. و ترسناکترین تنهایی، خودپسندی است و گرامیترین ارزش خانوادگی، اخلاق نیکوست. پسرم! از دوستی با احمق بپرهیز، چرا که میخواهد به تو نفعی رساند اما دچار زیانت میکند. از دوستی با بخیل بپرهیز، زیرا آنچه را که سخت به آن نیاز داری از تو دریغ میدارد. و از دوستی با بدکار بپرهیز، که با اندک بهایی تو را میفروشد. و از دوستی با دروغگو بپرهیز، که او به سراب ماند. دور را به تو نزدیک و نزدیک را به تو دور مینمایاند.»(حکمت 38)
یا امیرالمونین! در پیشگاه شما از خطرات و فتنههای دوران خویش چه بگوییم که شما بهتر از ما و قبل از ما، به آنها اشاره کردهای. بصر ما را غبار گمراهی گرفته و بصیرت ما را ذایل کرده است. در این اوضاع سردرگمی و اضطراب، چگونه راه را از چاه بشناسیم؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «با توجه به این همه خطرات، روشهای گمراه کننده، شما را به کجا میکشاند؟ تاریکیها و ظلمتها، تا کی شما را متحیر میسازد؟ دروغپردازیها تا چه زمانی شما را میفریبد؟ از کجا دشمن در شما نفوذ کرده و به اینجا آورده و به کجا باز می گرداند؟ آگاه باشید که هر سرآمدی را پروندهای و هر غیبتی را بازگشت دوبارهای است. مردم، به سخن عالم خداشناس خود گوش فرا دهید. دلهای خود را در پیشگاه او حاضر کنید و با فریادهای او بیدار شوید.» (فرازی از خطبهی 108)
شما حاکم بزرگترین وسعت جهان اسلام بودی و با آدمهای مختلف سر و کاری داشتی. از یک طرف، اعراب دوست و دشمن را دیدهای و از طرف دیگر، برای محرومان دیار مصر و ایران نسخه پیچیدهای. یا علی(ع)، در یک کلام، شما آدمهای مختلفی را دیدهای. اما آیا ایشان گونه گون و از دستههای مختلفند یا اینکه نوع بشر، با همهی تفاوتهایش، مشترکاتی دارند و میتوان آنها را در چند دستهی معلوم و مشخص شناسایی کرد؟ یا علی(ع)، در علم لدنی شما، ما آدمها چند دستهایم؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «مردم سه دستهاند: دانشمند الهی، آموزندهی راه رستگاری و گروهی که مثل پشهها، دستخوش باد و طوفان هستند و همیشه سرگردانند. به دنبال هر صدایی میروند، با وزش هر بادی حرکت میکنند، نه از روشنایی دانش نور گرفتند و نه به پناهگاه استواری پناه.» (قسمتی از حکمت 147)
دوران آخرالزمان چگونه دوراني است اي مولا؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «روزگاری بر مردم خواهد آمد که از قرآن جز نشانی و از اسلام جز نامی باقی نخواهد ماند. مسجدهای آنان در آن روزگار، آباد ولی از هدایت ویران است. مسجد نشینان و سازندگان بناهای شکوهمند مساجد، بدترین مردم زمانند که کانون هر فتنه و جایگاه هرگونه خطاکارند. هر کس از فتنه بر کنار است، او را به فتنه بازگردانند و هر کس که از فتنه عقب مانده، او را به فتنهها میکشانند. که خدای بزرگ فرماید: به خودم سوگند بر آنان فتنهای بگمارم که انسان شکیبا در آن سرگردان ماند؛ و چنین کرده است و ما از خدا میخواهیم که از لغزش غفلتها در گذرد.» (حکمت 370)
دوران ما، دوران آسمانخراشهاست و خانههای بیسقف. دوران ما، دوران ماشینهای کهکشانیست و پاهای ترک برداشته. دوران حسابهای بانکی کهکشانی و جیبهای سالها خاک گرفته. یا علی(ع)، مفهوم این تضاد و دوگانگی در چیست؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «همانا خدای سبحان روزی فقرا را در اموال سرمایهداران قرار داده است. پس فقیری نمیماند جز به کامیابی توانگران و خداوند از آنان دربارهی گرسنگی گرسنگان خواهد پرسید.» (حکمت 328)
همانطور که در بعضی از گفتارهای شما پیرامون ویژگی جوامع و انسانهای آینده آمده است، در عصر ما، منکرات زیاد شده که روزانه با جلوههای مختلفی از آنها روبهرو میشویم. از طرف دیگر، شاهد معطل ماندن حکم قطعی خداوند در مورد "امر به معروف و نهی از منکر" هستیم. با این بهانه که این کار جواب نمیدهد و یا اینکه هزینهاش بسیار بیشتر از منفعتش هست.
حضرت اميرالمومنين (ع): «تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا، برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطرهای بر دریای مواج و پهناور است. همانا امر به معروف و نهی از منکر نه اجلی را نزدیک میکند و نه از مقدار روزی میکاهد.» (بخشی از حکمت 374)
ای مولای کریم! لذتهای دنیا ما را در برگرفته. زبان ما در برابر دنیا الکن است و نمیتوانیم آنرا از خودمان برهانیم. اما میدانیم وقتی شما، رو در روی دنیا میایستادی، چیزهایی در گوشش میخواندی که از خطور تصور احاطه بر روح بزرگت شرمنده میشد. راستی، یکبار از "ضرار بن ضمرهی ضبایی" شنیدم که در نوک قلهی سیاهی شب، بدجوری دنیا را خجالت زده کردید. مولای کریم، در دل آن شب چه میگفتید؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «ای دنیا! ای دنیای حرام! از من دور شو. آیا برای من خودنمایی میکنی؟ یا شیفتهی من شدهای تا روزی در دل من جای گیری؟ هرگز مبادا. غیر مرا بفریب که مرا در تو هیچ نیازی نیست. تو را سه طلاقه کردهام تا بازگشتی نباشد. دوران زندگی تو کوتاه، ارزش تو اندک و آرزوی تو پست است. آه از توشهی اندک و درازی راه و دوری منزل و عظمت روز قیامت.» (حکمت 77)
ای معصوم بر حق! دلهای ما سر به راه نیستند و ما را در نقطهی مقابل حرفها و ادعاهایی قرار میدهند که همواره بر زبان میرانیم. گویی خطر در نفاق در کمین است. ای مولای کریم و ای طبیب نفوس. برای دردهای دل ما نسخهای به پیچ که از وادی گمراهی بیرون آییم.
حضرت اميرالمومنين (ع): «دلها را روی آوردن و پشت کردن است. پس دلها را آنگاه به کار وا دارید که خواهشی دارند و روی آوردنی. زیرا اگر دل را به اجبار به کار وا داری، کور میگردد.» (حکمت 193)
حکومت شما نمونه و الگوی متعالی مملکتداری، نه در نزد شیعیان و نه تنها در جهان اسلام که در جغرافیای تاریخ بشریت است. یا امیرالمومنین! اگر بخواهید نصیحتی برای وزرا و وکلای این سرزمین داشته باشید، چه پندی به ایشان میدهید؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «خدا را خدا را در خصوص طبقات پایین و محروم جامعه که هیچ چارهای ندارند ... مبادا سرمستی حکومت تو را از رسیدگی به آنان باز دارد که هرگز انجام کارهای فراوان و مهم، عذری برای ترک مسئولیتهای کوچکتر نخواهد بود. همواره در فکر مشکلات آنان باش و از آنان روی بر مگردان، به ویژه امور کسانی از آنان را بیشتر رسیدگی کن که از کوچکی به چشم نمیآیند و دیگران، آنان را کوچک کوچک میشمارند و کمتر به تو دسترسی دارند.» (فرازی از نامهی 53)
یا امیرالمومنین! در دنیای امروز، کشور ما تنهاست و جز خدا، یاری ندارد. بزرگترین کشور حامی مظلومان جهان، ایران است و به خاطر همین حمایت، مورد هجوم ابرقدرتها و خونخواران دنیا قرار گرفته است. از جنگ و تحریم گرفته تا توهین و سوء تبلیغ را بر ما تحمیل میکنند. فشار زیاد است و بار مسئولیت سنگین. یا امیرالمونین، چه کنیم تا در این امتحان بزرگ، پیروز بیرون آییم؟
حضرت اميرالمومنين (ع): «پیروزی و شکست اسلام به فراوانی و کمی طرفداران آن نبود. اسلام دین خداست، که آنرا پیروز ساخت. و سپاه اوست که آنرا آماده و یاری فرمود. و رسید تا آنجا که باید برسد. در هر جا که لازم بود طلوع کرد و ما بر وعدهی پروردگار خود امیدواریم که او به وعدهی خود وفا میکند و سپاه او خود را یاری خواهد کرد. جایگاه رهبر چونان ریسمانی محکم است که مهرهها را متحد ساخته به هم پیوند میدهد. اگر این رشته از هم بگسلد، مهرهها پراکنده و هر کدام به سویی خواهند افتاد و سپس، هرگز جمع آوری نخواهند شد.» (فرازی از خطبهی 146)
سیدمجتبی نعیمی